De poort van de voorburcht.
.

Kasteel De Nijeborg

De Nijeborg is een (voormalige) rechthoekige waterburcht. Hiervan zijn twee torens, de poort, en enkele stukken van de weermuur bewaard gebleven.

De kasteelresten staan ten noordoosten van de stad Weert (Limburg).

De stichting van het kasteel

Waarschijnlijk begon de bouw van het kasteel rond 1430-1440, in opdracht van Jacob I van Horne. Hij en zijn voorvaders woonden op kasteel Horn. In 1455 verliet Jacob kasteel Horn om zich definitief op de Nijeborg te vestigen.

De Nijeborg bestond uit een rechthoekige ringmuur (75 x 60 meter) met hoektorens: vierkante torens op de noord- en zuidhoeken, en ronde torens op de oost- en westhoeken. Tegen de noordwestelijke weermuur stonden de woongebouwen. Ten slotte stond naast de hoofdburcht ook een rechthoekige voorburcht (zie tekening hieronder).

De kasteelheren

Het kasteel in welstand, vanuit het oosten.
Beneden rechts staat de overgebleven poort van de voorburcht.
.

Hoewel de heren van Horne belangrijke heren waren, lijkt de bouw van het kasteel hun financiële positie erg verzwakt te hebben. De zoons van Jacob I zaten in ieder geval zo diep in de schulden dat hun schuldeisers het land van Horn kwamen brandschatten en Weert bezetten. In 1484 moest Jacob II een deel van zijn bezittingen verkopen, en twee jaar later moest hij ook Horn en Weert aan zijn oom verpanden. Omdat het de graven van Horne niet lukte om het pand in te lossen, gingen deze heerlijkheden voor hen uiteindelijk ook verloren...

De heerlijkheden Weert en Horn kwamen vervolgens in handen van de familie Van Croy. Deze familie hield die echter slechts tot 1502 in bezit. In dat jaar vond een politiek huwelijk plaats tussen de zuster van Karel van Croy en graaf Jacob III van Horne. En zo kwamen Weert en Horn toch weer in handen van de heren van Horne!

Graaf Jacob III van Horne overleed in 1531. Omdat hij kinderloos was overleden werd hij opgevolgd door zijn broer Jan. Maar ook hij overleed kinderloos in 1540. Hierop vererfden Horn en Weert op zijn stiefzoon Philips van Montmorency.

De ronde toren op de oosthoek van de verdwenen hoofdburcht.
.

De tachtigjarige oorlog (1568-1648)

Philips van Montmorency had zich aangesloten bij de opstand tegen de Spaanse koning Filips II. Om die reden werd hij samen met Lamorael van Egmond op 5 juni 1568 in Brussel onthoofd.
Philips werd in Weert begraven. Hierop verviel Horn terug aan de leenheer de prins-bisschop van Luik, en Weert werd onderdeel van de Spaanse Nederlanden.

Nu de kasteelheer gesneuveld was, kreeg ook het kasteel zelf te lijden van de tachtigjarige oorlog. De Nijeborg werd een aantal keer belegerd (in 1572, 1578-79 en 1632-33) en wist de belegeringen niet altijd te doorstaan. Tijdens de Spaanse successieoorlog kwam uiteindelijk de genadeslag: in 1702 werd het kasteel ingenomen en verwoest door de troepen van de hertog van Marlborough. De Nijeborg werd nooit meer hersteld.

Nieuwbouw

Het herenhuis van Beerenbroeck, gebouwd op de fundamenten van de zuidelijke vierkante hoektoren.
.

Na de verwoesting waren de kasteelmuren nog meer dan 12 meter hoog. Maar het verwoeste kasteel veranderde snel in een steengroeve, zodat de muren spoedig verdwenen.

In 1841 verkocht de Prins van Chimay de resten van de Nijeborg aan de burgemeester van Weert L.F.H. Beerenbroeck. Deze bouwde vervolgens een herenhuis op de fundamenten van de zuidelijke vierkante toren (zie foto hiernaast) en ook liet hij de oostelijke hoektoren hoog opmetselen.

Vandaag de dag

Het kasteelterrein is nu de opslagplaats van een houthandel. Van de hoofdburcht zijn met name de twee ronde torens goed herkenbaar en ook wat resten van de weermuur. Van de voorburcht bestaat alleen nog de poort.

De kasteelresten zijn niet toegankelijk, maar zijn wel redelijk goed te zien vanaf de weg.



Foto hierboven
: de wapens van Horn op het hek van de poort.



De Nijeborg

Biest 1

Weert



[Hoofdmenu]

Tekst: Mathieu Fannee

Geraadpleegde literatuur:

Hupperetz, W. & B. Olde Meierink & R. Rommes (red.) (2005). Kastelen in Limburg. Burchten en landhuizen (1000-1800). Stichting Limburgse Kastelen, Uitgeverij Matrijs, Utrecht, p.216-219;

Kransberg, D. & H. Mils (1979). Kastelengids van Nederland; Middeleeuwen. Fibula-Van Dishoeck, Haarlem, p.253-254;

Kuipers-Verbuijs, M.J. et al (1997). Ruïnes in Nederland, Waanders Uitgevers, Zwolle, p.216-217;

www.castles.nl;

Illustraties:
(tekening) auteur onbekend, gevonden op http://www.kasteleninnederland.nl/kasteel551.php;
(foto's van het kasteel) Mathieu Fannee;